Na skórze każdego człowieka panuje swoisty i unikalny ekosystem. Składa się on z różnego rodzaju mikroorganizmów, których rolą jest dbanie o prawidłowe funkcjonowanie skóry. Zachwianie tej równowagi mikrobiologicznej skutkuje wieloma konsekwencjami, wśród których najlżejszą jest uczucie dyskomfortu. O mikrobiom skóry warto i trzeba dbać.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest mikrobiom skóry,
- jak dbać o to, aby był w równowadze,
- co zrobić, gdy mikrobiom uległ zaburzeniu.
Co to jest mikrobiom skóry?
W zewnętrznej warstwie naskórka mieszkają miliardy bakterii, grzybów, wirusów i innego typu mikroorganizmów, których harmonijna współpraca zapewnia skórze ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. O równowagę mikrobiomu trzeba dbać, aby cieszyć się piękną i przede wszystkim zdrową skórą. Skład mikrobiomu różni się w zależności od miejsca na ciele. W związku z tym bakterie, które dominują na twarzy, różnią się od tych, które chronią obszar ramion czy ud.
Równowaga mikrobiomu jest ściśle uzależniona od pH panującego na powierzchni skóry. Musi ono balansować w kwaśnych granicach, czyli pomiędzy wartościami 4.7 a 5.6.
Mikrobiom skóry jest kluczowy dla jej prawidłowego funkcjonowania, chroni ją przed wnikaniem chorobotwórczych drobnoustrojów, reguluje procesy jej odnowy i złuszczania. Pełni także kluczową rolę w utrzymaniu równowagi bariery hydrolipidowej dzięki temu, że bakterie m.in. rozkładają sebum na związki nawilżające i odżywiające skórę.
Zaburzony mikrobiom skóry – co to znaczy?
Niestety mikrobiom skóry łatwiej naruszyć niż odbudować. Do czynników szczególnie szkodzących mikroorganizmom na powierzchni skóry należą: stres, źle zbilansowana dieta, palenie papierosów, picie alkoholu, niewłaściwie dobrana pielęgnacja, narażenie na długotrwałe działanie czynników atmosferycznych (np. silny wiatr, zanieczyszczone powietrze, oparzenia słoneczne i nadmierne opalanie).
Polecamy: Krem-maska intensywnie odżywiająca skórę wokół oczu
Uszkodzenie mikrobiomu skóry wiąże się z szeregiem nieprzyjemnych konsekwencji, które mogą się nasilać, jeżeli w porę nie zareagujesz. Ważne jest też to, aby prawidłowo rozpoznać, że doszło do zaburzenia równowagi mikroflory na powierzchni skóry. Najlepiej to zrobić na podstawie obserwacji – jeżeli więc więcej niż 2 punkty z poniższych opisują Twoje dolegliwości, możesz z dużym prawdopodobieństwem założyć, że masz do czynienia z naruszonym balansem mikrobiomu. Do jego objawów zaliczają się zatem:
- uczucie ściągnięcia,
- napięcie i suchość,
- pieczenie i zaczerwienienie,
- nadreaktywność, czyli niewystępująca wcześniej wrażliwość na kosmetyki i/lub czynniki atmosferyczne (np. wiatr i słońce), które powodują reakcję alergiczną albo utrzymujące się przez dłuższy czas podrażnienie,
- łuszczenie się skóry nawet po jej nawilżeniu,
- wypryski.
Z zaburzeniami w obrębie mikrobiomu wiąże się wiele chorób skóry, takich jak trądzik (w tym także różowaty), AZS (atopowe zapalenie skóry), łupież oraz łuszczyca.
Jak dbać o mikrobiom?
Troska o utrzymanie w równowadze mikroorganizmów bytujących na skórze jest kluczowa. Świadoma pielęgnacja polega nie tylko na wyposażeniu się w produkty, które będą wspierać naturalne funkcje skóry – równie istotne jest ich właściwe stosowanie. Bardzo ważny jest umiar, używanie kilkunastu kosmetyków naraz nikomu nie wyjdzie na zdrowie. Skóra szybko protestuje w odpowiedzi na nadmiar składników aktywnych, z którymi nie może sobe poradzić. Dwa, maksymalnie trzy serum (np. serum z prebiotykami) wystarczą. Lepiej mieć cztery przetestowane i dobrane do potrzeb skóry kosmetyki niż cały arsenał topowych hitów. Nadużywanie produktów o działaniu antybakteryjnym nie jest dobre dla mikrobiomu. Takie kosmetyki zabijają bakterie: zarówno te złe, jak i te potrzebne. Wyjałowiona z nich skóra jest po prostu bezbronna.
Dla mikrobiomu bardzo ważne jest pH, a więc tonizacja, nawilżanie i utrzymywanie bariery hydrolipidowej w równowadze. Znakomity w tej roli jest nasz krem odżywiająco-odbudowujący. Musisz także pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej. O mikrobiom dbasz także pijąc odpowiednią ilość wody w ciągu dnia, jedząc zdrowo, dbając o relaks i aktywność fizyczną.
Jak odbudować mikrobiom skóry na twarzy?
Gdy doszło do uszkodzenia mikrobiomu, konieczne będzie kompleksowe podejście do procesu jego regeneracji. Kluczowe jest zdiagnozowanie, który etap pielęgnacji bądź jego brak przyczynił się do takiego stanu. Być może chodzi o to, że do mycia stosujesz zbyt silne detergenty, produkty bakteriobójcze albo takie, których substancje zapachowe działają drażniąco na Twoją skórę. Może lepsza dla Ciebie będzie delikatna pianka lub olejek?
Wprowadź do pielęgnacji produkt zawierający prebiotyki (np. inulinę – ma ją mleczny tonik łagodzący) lub ferment z owsa (znajdziesz go w kremie intensywnie i długotrwale nawilżającym), które bardzo skutecznie wspomagają przywracanie mikrobiologicznej równowagi skóry.
Do zaburzeń mikrobiomu może dojść po antybiotykoterapii. Wówczas przyjmowanie probiotyku doustnie pomoże nie tylko mikroflorze jelitowej, ale również tej na skórze.
Pamiętaj, że każda skóra jest inna, więc aby znaleźć najlepszą metodę odbudowy mikrobiomu, konieczne może być eksperymentowanie. Jeśli masz poważne problemy ze skórą, koniecznie skonsultuj się z dermatologiem.